Om Swastiastu. Ring artikel puniki, tiang lakar midartayang antuk Sor Singgih Basa Bali. Napi nike sor singgih basa bali?
Sor Singgih Basa Bali inggih punika anggah ungguhin basa utawi tingkatan basa sane kaanggen mabaos sareng anak lianan. Sor singih basa bali kapah dados 4 inggih punika :
Basa Alus Singgih
Basa alus singgih inggih punika basa sane kaanggen nyinggihang sang sane patut kasinggihang. Basa niki masih kaanggen matur ring wangsa sane tegehan utawi ring janma sane patut jungjungang/ singgihang. Contohnyane : Jero Mangku, Pedanda utawi Nak Lingsir, pemerintah, rerame lan sane lianan.
Conto kruna basa alus singgih :
- Ida Jero Mangku sampun rauh
- Ida mangda polih mabaos dumun wawu budal
- Okan dane sane istri maparab Gusti Ayu Sinta
- Bapak wenten nyingakin bapan tiange?
Basa Alus Madia
Basa alus madia inggih punika basa sane wirasanipun magenah pantaraning utawi tengah-tengah alus singgih miwah alus sor. Conto krunanyane :
- Tiang ten man kema
- Ipun ampun polih jinah
- Sira nika sane dueg ngigel ento?
- Nggih durusang
Basa Alus Sor
Basa alus sor inggih punika basa sane kaangge ngeraosang raga utawi ngeraoosang anake tiosan sane linggihnyane sor utawi andap. Contoh krunane inggih punika :
- Titiang mawasta I Nyoman Wirya
- Jantos jebos titiang jagi mabanyu riin
- Memen ipun sampun padem
- Ipun rahinane benjang pacang nunas ka puri
- Ipun sampun budal
Basa Alus Mider
Basa alus mider inggih punika basa sane kruna-krunane mawirasa alus, madue wiguna kekalih, dados kaanggen nyiggihang sang singgih miwah kaanggen ngesorang sang sor. Conto krunane :
- Ipun nenten eling
- Ida sampun rauh
- I ratu polih ngaksinin
- Ipun sampun lali
- Rakan I ratu during rauh
Basa Mider
Basa nuder inggih punika basa sane madeue wangun wantah asiki, nenten madue wangun alus lan kasar taler nenten madue wangun tiosan, mawinan dados maideran sajeroning bebaosan. Conto krunane :
- Guleme nyansan tebel ring langite
- Dija wenten balih balihane ento?
- Ida pedanda nyongkok ring bataran gedonge
- I Ratu mangkin jagi lunga kija?
Basa Andap/Kepara
Bas andap utawi kepara inggih punika basa sane rasa basanipun andap(endep), nenten alus miwah nenten kasar. Kruna puniki kaanggen mebaos antuk anake sesamen wangsa miwah linggih. Conto kruna basa kepara inggih punika :
- Bapa jani sube maan meli nasi
- Warunge ento ngadep baas
- Ipun mabok gempel
- Bibihe bedak sajan uling tuni
- Ene mula sisya paling jemet melajah
Basa Kasar
Basa kasar inggih punika basa sane rasa basainoun kaon, saha ketah kaanggen mebaos ri sedek brangti, rikalaning marebat utawi mamisuh. Conto kruna basa kasar :
- Madak pang bangke polone
- Delikang matan ibane
- Ngamah dogen gaene
- Bangunang ibane, pragad mamelud dogen
- Cai sing nawang ape nengil dogen
Inggih asapunika artikel Sor Singgih Basa Bali. Yening wenten kekeliruan, tiang nunas sinampura, Suksma. Om Santhi Santhi Santhi Om.